Türkiye'de yetiştirilen keçi ırkları ve özellikleri

Kilis Keçisi

Kilis keçisi, güneydoğu bölgesinde, özellikle Kilis ve Gaziantep illerinde uzun yıllardır yetiştirilen özgün bir keçi türüdür. Yerel çiftçiler tarafından küçük ölçekli çiftliklerde yetiştirilir. Tarım arazilerinde yüksek kaliteli ot yiyerek beslendiği için çiftçilerin düşük maliyetli besinle yüksek verim aldığı ekonomik bir seçenektir.

Bu tür, orta büyüklüktedir ve geniş gövdeli, kaslı, güçlü ve sağlam bir yapısı vardır. Dayanıklı bir türdür. Hem yüksek sıcaklıklara hem de soğuk iklim koşullarına oldukça dirençlidir. Ayrıca sosyaldirler, gruplar halinde yaşarlar ve diğer keçilerle iyi ilişkiler kurarlar.

Kilis keçisinin hem süt hem de et verimi oldukça yüksektir. Bir Kilis keçisi genellikle 50-60 kilogram ağırlığında olur ve yılda 200-300 kilogram süt üretebilir. Yüksek süt veriminin yanında sütünden elde edilen peynir de oldukça kaliteli ve lezzetlidir.

Honamlı Keçisi

Honamlı keçisi, Türkiye'nin Akdeniz bölgesinde, özellikle Isparta ve Burdur illerinde yetiştirilen özgün bir keçi türüdür. Akdeniz’in sıcak iklimine ve kırsal yaşam koşullarına iyi bir şekilde adapte olmuştur. İsmini bölgenin tarihi adı olan "Hamideli" veya "Honam"dan alır. Orta büyüklükte, kuvvetli bir türdür. Hem erkeklerinde hem de dişilerinde boynuz vardır. Siyah kılları yüksek kalitede halı ve kilim yapımında kullanılır. Bölge kültürünün ve tarihinin önemli bir parçası olan bu halı ve kilimler oldukça değerlidir ve bölge ekonomisine önemli katkı sağlar.

Honamlı keçisi hem süt hem de et açısından oldukça verimli bir türdür. Bir yıl boyunca 200 - 300 kg arası süt üretebilir. Tarım arazilerinde yüksek kaliteli ot yiyerek beslendiği için hem eti hem de peynir ve yoğurt yapımında kullanılan sütü kaliteli, lezzetli ve besleyicidir. 

Norduz Keçisi

Norduz keçisi, Türkiye'nin doğu bölgesinde, özellikle Van ve Bitlis illerinde yaygın olarak yetiştirilen bir keçi türüdür. Bu tür, bölgedeki yüksek rakımlı ve engebeli arazilere mükemmel bir şekilde adapte olmuştur. Ayrıca çevresel koşullara ve hastalıklara karşı oldukça dayanıklıdır. Hem süt hem de et üretiminde oldukça verimli olmalarıyla bilinirler. Sütleri yüksek kaliteli ve lezzetlidir, çoğunlukla peynir ve yoğurt yapımında kullanılır. Etleri ise lezzetli ve yumuşaktır.

Norduz keçileri orta büyüklükte keçilerdir. Tüyleri sert kış koşullarından korunmalarına yardımcı olacak şekilde kalın ve uzundur. Hafif sarkık kulakları ve V şeklinde uzun ve gösterişli boynuzları vardır. Yetiştirildikleri bölgedeki sosyo-ekonomik sorunlar nedeniyle sayıları hızla azalmış ve koruma altına alınmışlardır.

Türk Saanen Keçisi

Ülkemizdeki birçok çiftlikte, özellikle Ege, Marmara ve Karadeniz bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilen Türk Saanen keçisi, aslen İsviçre'nin Saanen bölgesinden gelmektedir. Büyük ve sağlam bir vücut yapısına sahiptir, tüyleri beyaz veya krem renkte, kısa, ince ve düzdür. En ayırt edici özellikleri güzel mavi gözleridir. Ayrıca, oldukça uysal karakterleri nedeniyle çiftlik çalışanları için yönetmesi kolay bir seçenektir.

Genellikle süt verimi ve kalitesi nedeniyle tercih edilen bu tür yılda 900 - 1,100 litre arası süt verebilir. Yüksek oranda yağ ve protein içeren sütleri peynir yapımı için idealdir. Türk Saanen keçisi sütü ülkemizdeki peynir üretiminde önemli bir rol oynar. Ayrıca genellikle ikiz veya üçüz doğum yaptıkları için et üretimi açısından da verimli bir seçenek olabilirler. 

Boer Keçisi

Boer keçisi, aslen Güney Afrika'dan gelmekte olup, adını Afrikaans dilinde "çiftçi" anlamına gelen "Boer" kelimesinden alır. Büyük ve güçlü keçilerdir. Eti kaliteli ve lezzetlidir. Et verimi ve büyüme hızı nedeniyle ülkemizde tercih edilen bir türdür. Kısa sürede pazar ağırlığına ulaşabildikleri için et üretiminde ideal bir seçenektir. Yetişkin bir erkek Boer keçisi, 110 - 135 kg olabilir, dişiler biraz daha küçüktür. 

Sıcak iklim koşullarında yaşayabilirler, ancak diğer keçi ırklarına göre besin ihtiyaçları daha fazladır ve bakımı daha fazla dikkat ve özen gerektirebilir.

Malta Keçisi

Malta keçisi, aslında Malta adasına özgü olan bir türdür ve Marmara ve Ege bölgelerinde daha yaygın olmak üzere Türkiye'de de yetiştirilir. Orta büyüklükte bir türdür. Düz ve kısa tüyleri beyaz ağırlıklı, siyah, kırmızı, kahverengi alacalı olabilir. Sıcak iklim koşullarına çok iyi adapte olabilirler.

Süt verimi yüksektir. Yılda 600-800 litre arasında süt verebilirler. Sütleri yağlı ve lezzetlidir. Peynir ve yoğurt yapımında yaygın olarak kullanılır. Malta keçileri, genellikle uysal ve kolay yönetilebilir bir türdür. Diğer ırklara göre bakımları biraz daha özen gerektirebilir ve besin ihtiyaçları daha fazladır.

Kıl Keçisi

Kıl keçisi, Türkiye'nin en yaygın keçi türlerinden biridir, geleneksel hayvancılık kültürünün önemli bir parçasıdır. Özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde et, süt ve kıl üretimi için yaygın olarak yetiştirilir. Kıl keçisi sütü, genellikle yerel peynir yapımında, kılı ise halı ve kilim yapımında, yatak ve yastık dolgusunda kullanılır.
Kıl keçileri küçük ve orta boylarda olabilir. En belirgin özelliklerinden biri, isimlerini aldıkları kaba ve kalın tüy yapısıdır. Bu kaba tüyler, soğuk hava koşullarına karşı onları koruduğu için daha soğuk ve dağlık bölgelerde bile yetiştirilebilirler. Sürü davranışına sahip oldukları için yönetmesi kolay bir türdür ancak yine de bakımı ve yönetimi, özellikle kırsal alanlarda daha fazla deneyim ve bilgi gerektirebilir.

Ankara (Tiftik) Keçisi

Ankara keçisi, Türkiye'nin en tanınmış ve değerli keçi türlerinden biridir. En belirgin özelliği kaliteli angora yünü olarak bilinen uzun ve parlak beyaz tüyleridir. Angora yünü özellikle hafifliği, sıcaklığı ve yumuşaklığı nedeniyle tercih edilen dünya çapında değerli bir üründür. Tekstil sanayiinde değerli bir hammadde olarak, kazak, atkı, şal ve diğer birçok ürünün üretiminde kullanılır. Süt ve et verimi bakımından diğer keçi türleri kadar verimli olmasa da üstün kaliteli yünüyle ekonomik ve kültürel olarak çok değerlidir.

Şam-Halep keçisi

Şam-Halep keçisi, orijinal olarak Suriye'nin Şam ve Halep bölgelerine özgü bir türdür, ancak Türkiye'nin özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde de yetiştirilir. Büyük bir türdür ve etkileyici boynuzlarıyla bilinirler. Kırmızımsı, kahverengi, siyah tüyleri kısa ve düz olduğu için sıcak iklimlere kolayca adapte olabilirler. 

Bu tür, yüksek süt verimi ve sütünün kalitesi ile bilinir. Yılda ortalama 600-800 litre süt üretebilirler. Sütleri yağlıdır ve peynir yapımında yaygın olarak kullanılır.