Köpeklerde dış parazit: Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Köpeklerde dış parazit nedir?

Parazit, bir canlıya bağımlı olarak yaşayabilen ancak kendi hayatını sürdürürken, konak canlıya zarar veren organizmalara verilen isimdir. Köpeklerde dış parazitler, köpeğin derisi, tüyleri ve kulakları gibi dış kısımlarında yaşayan ve beslenen canlılardır. Dış parazitler, köpeğin sağlığına zarar verebilir, cilt sorunlarına ve bazen de daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Pireler, keneler, uyuz akarları ve bitler en yaygın dış parazit türleridir. Dış parazitler, çeşitli şekillerde köpeklere bulaşabilir. Pireler ve keneler, özellikle doğada yaşayan hayvanlardan veya diğer evcil hayvanlardan, uyuz akarları ve bitler ise genellikle köpekler arasındaki yakın temastan bulaşır.

Köpeklerde dış parazit neden olur?

Köpeklerde dış parazitlerin oluşmasının bazı nedenleri şunlardır:

• Köpeğin yaşadığı ortamın temiz olmaması,
• Doğada veya parklarda vakit geçirmesi,
• Parazit taşıyan başka hayvanlarla temas, 
• Bağışıklık sistemi zayıflığı

Köpeklerde dış parazit belirtileri

• Aşırı kaşıntı
• Ciltte kızarıklık ve tahriş
• Deri döküntüleri ve yaralar
• Tüy dökülmesi
• Köpeğin tüylerinde ve uyuduğu yerde parazit dışkı ve kalıntıları
• Kulakta kaşıntı, kızarıklık ve kötü kokulu akıntıyla kendini gösteren kulak enfeksiyonları (kulak akarları nedeniyle oluşur)

Eğer köpeğinizde bu belirtilerden biri veya birkaçı varsa en kısa sürede veteriner hekiminize danışmalısınız. 

Köpekte dış parazit olduğunu nasıl anlarız?

Köpeğinizde yukarıdaki belirtiler varsa dış parazitten şüphelenebilirsiniz, ancak doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir veteriner hekime gitmelisiniz. Veteriner hekim öncelikle köpeğin derisini, tüylerini ve kulaklarını dikkatlice inceleyerek dış parazitlerin varlığını tespit etmeye çalışır. Özel bir pire tarağıyla köpeğin tüylerini tarayarak pirelerin ve pire dışkılarına bakabilir. Eğer uyuz akarlarından şüpheleniyorsa laboratuvarda incelenmesi için köpeğinizin cildinden bir kazıntı örneği alabilir. Ya da kulak akarları için köpeğin kulak kanalından bir örnek alınır. Ayrıca Lyme hastalığı gibi kene kaynaklı hastalıkların teşhisinde ise kan testleri kullanılır.

Köpeklerdeki dış parazit insanlara bulaşır mı?

Köpeklerdeki dış parazitlerin bazı türleri, insanlara bulaşabilir ve geçici rahatsızlıklara neden olabilir. Ancak, insanlar genellikle bu parazitlerin birincil konakları değildir ve bu nedenle parazitlerin insanlarda uzun süre yaşaması ve üremesi pek mümkün değildir. Örneğin köpek pireleri veya uyuz akarları ısırıklarla insanlarda kaşıntı ve kızarıklığa neden olabilir. Ancak uzun süreli bir enfeksiyon bulaştırmazlar (Ancak köpeğiniz dışarı çıkmasa bile sizin aracılığınızla pire bulaşabilir). Keneler de ısırarak cilt tahrişi ve kaşıntıya neden olabilirler, ancak Lyme hastalığı ve diğer hastalıkların taşıyıcısı olabilecekleri için kene bulaşması, doğru şekilde çıkarılması ve tedavi edilmesi gereken ciddi bir durumdur. 

Köpek bitleri insanlarda yaşayan bit türlerinden farklıdır, insanlarda küçük ısırıklara neden olsalar da uzun süre barınamazlar, evinizi saramazlar, konak canlı bulamadıkları zaman ölmeye başlarlar.  Köpeğinizdeki parazitlerin size bulaşmasını engellemek için öncelikle köpeğinizde parazit kapmasını önlemeniz gerekir. Bu konuda daha detaylı bilgi için aşağıdaki “Köpeğimi dış parazite karşı nasıl korurum?” başlığına göz atabilirsiniz.

Parazitten korunma yolları

Köpeğimi dış parazite karşı nasıl korurum?

Köpeğinizi dış parazitlere karşı korumak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• Veteriner hekiminiz tarafından yapılan, yazları 2 ayda 1, kışları 3 ayda 1 kez olmak üzere uygulanan antiparaziter uygulamaları aksatmayin
• Bu parazitler köpeğinize sizin üzerinizden taşınabilir, bu sebeple eve geldiginizde köpeğinizle ilgilenmeden önce kişisel temizliğinizi yaptığınızdan ve kıyafetlerinizi değiştirdiğinizden emin olun.
• Köpeğinizi düzenli olarak tarayarak ve dikkatlice inceleyerek dış parazitlerin varlığını tespit edin. 
• Köpeğinizi düzenli aralıklarla yıkayın ve yaşadığı ortamı temiz tutun.
• Köpeğinizin üzerinde kene bulursanız çıkartmadan önce veteriner hekimizi arayın.
• Köpeğinizi sağlıklı ve dengeli besleyerek bağışıklık sistemini güçlendirin.
• Köpeğinizin parazit taşıyan başka hayvanlarla temasını sınırlayın.
• Köpeğinizi düzenli olarak veteriner kontrolünden geçirin ve veterinerinizin önerdiği dış parazit önleme tedbirlerini uygulayın.

Köpeklerde dış parazit aşısı

Aşı uygulaması genellikle iç ve dış parazitler için birlikte yapılır. Aşı köpeğinizin dolaşım sistemi üzerinden etki gösterir ve genellikle pire, kene ve diğer dış parazit türlerine karşı koruyucu etkisi vardır.

Köpeklerde dış parazit aşısı kaç ayda bir yapılır?

Genellikle, dış parazit aşısının 2-3 ay sürer ve bu süre sonunda yeniden uygulanması gerekebilir. Veteriner hekiminiz, köpeğiniz için en uygun dış parazit iğnesini ve uygulama sıklığını belirlemenize yardımcı olacaktır. 

Köpeklerde dış parazit tedavisi

Köpeklerde dış parazit tedavisi, birkaç aşamalıdır. Tedavide parazitin türüne ve enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak aşağıdaki yöntemler uygulanır:

• Parazit önleyici ürünler: Veteriner hekimin önerdiği dış parazit önleyici ürünler köpeğinizdeki parazitleri öldürür ve yeni parazitlerin bulaşmasını engeller. Bu ürünler genellikle damla, şampuan, sprey ve tasma formundadırlar. Doğru şekilde uygulanmaları çok önemlidir.
• Kenelerin çıkarılması: Köpeğinizdeki kenelerin doğru şekilde çıkarılmaması tehlikeli olabilir. Keneler, Lyme hastalığı, ehrlichiosis, babesiosis ve anaplasmosis gibi çeşitli hastalıklara neden olan bakteri ve parazitler taşırlar. Kene doğru şekilde çıkarılmazsa, bu mikroorganizmalar köpeğin kan dolaşımına bulaşıp enfeksiyona neden olabilir. Bu nedenle kenelerin temizlenmesi için mutlaka bir veteriner hekimine başvurun.
• Tüy ve deri bakımı: Köpeğinizin tüylerini düzenli olarak tarayın ve yıkayın. Ayrıca dengeli beslenmesini sağlayın.
• Ortam temizliği: Köpeğinizin yaşadığı ortamı düzenli olarak temizleyin ve parazitlerin üremesini önlemek için uygun yöntemler uygulayın. Yatak ve battaniyeleri sıcak suyla yıkayarak, halıları ve mobilyaları süpürerek ve uygun böcek ilaçları kullanarak ortamın temizliğini sağlayın.

Köpeklerde dış parazit ilaçları

Köpeklerde dış parazit tedavisinde yaygın olarak kullanılan bazı ilaçlar şunlardır:

• Spot-on tedaviler (damla): Bu ürünler, köpeğin ense bölgesine uygulanır ve pireler, keneler ve bazen de sivrisineklerle savaşmaya yardımcı olur. Fipronil, imidacloprid ve selamektin gibi bileşenler içerirler.
• Şampuanlar ve köpükler: Pire, kene ve uyuz akarlarına karşı etkilidirler. Bu ürünler, pire ve kene yaşam döngüsünü bozan bileşenler içerir. Pyrethrin, permetrin veya limon eucalyptus yağı gibi doğal içerikli şampuanlar da mevcuttur.
• Oral ilaçlar: Tablet veya çiğneme formunda olan bu ilaçlar, köpeğinize oral yoldan verilir. Afoksolaner, fluralaner ve spinosad gibi etken maddeler içerirler.
• Spreyler: Bu ürünler, köpeğin tüylerine ve derisine püskürtülerek uygulanırlar. Çevre temizliği için de kullanılabilirler.
• Tasma: Köpeğin boyun çevresine takılır ve sürekli koruma sağlar. Bu ürünlerin etkinliği, kullanım süresi ve yüzme veya banyo gibi durumlarda değişebilir.

Köpeklerde dış parazit damlası

Köpeklerde dış parazit damlası, pire, kene ve diğer dış parazitlerle mücadele etmek için kullanılan etkili ve güvenli bir tedavi seçeneğidir. Bu damlalar, köpeğin derisine ve tüylerine nüfuz ederek parazitlerin yaşam döngüsünü bozar ve köpeğinizi rahatsız eden bu zararlı canlılardan kurtulmanıza yardımcı olur. Kolay uygulama, hızlı ve geniş sprektrumlu etki, uzun süreli koruma (30 güne kadar) gibi avantajları vardır. Köpeğiniz için en uygun dış parazit damlasını seçmek amacıyla veteriner hekiminizle danışın.

Nasıl uygulanır?

• Uygulamadan önce damlanın ambalajındaki uygulama sıklığı, dozaj talimatlarını ve diğer önemli bilgileri dikkatlice okuyun.
• Damlayı, köpeğinizin tüylerini ayırarak doğrudan derisine uygulayın. Böylece damla, deri ve tüyler arasında yayılarak parazitlere karşı etkili olacaktır.
• Eğer köpeğinizde herhangi bir yan etki fark ederseniz veteriner hekiminize danışın.

Köpeklerde dış parazit damlası kaç ayda bir uygulanır?

Genellikle, dış parazit damlaları 4 hafta (30 gün) süreyle etkili olacak şekilde formüle edilmiştir ve bu süre sonunda yeniden uygulanması önerilir. Ancak, bazı damlaların etkisi daha uzun sürebilir ve daha az sıklıkta uygulanması gerekebilir. Veteriner hekiminiz, köpeğiniz için en uygun dış parazit damlasını ve uygulama sıklığını belirlemenize yardımcı olacaktır. 

Dış parazit uygulaması yaptırdıktan sonra zaman zaman köpeğinizin üzerinde parazitler görebilirsiniz. Bu parazitler başka canlılardan bulaşmışlardır ve kan emme denemesinin ardından muhtemelen ölecektir.

Dış parazit damlası ne kadar sürede etki eder?

Genellikle, dış parazit damlaları uygulandıktan kısa süre sonra etkisini göstermeye başlar ve pireler üzerinde birkaç saat içinde etkili olabilir. Kenelerde ise etki etmesi 24-48 saat sürebilir.