Köpeklerde ishal neden olur? Tehlikeli midir? Evde tedavisi

Köpeklerde ishal

Köpeklerde ishal, bağırsak hareketlerindeki anormal sıvılaşma ile ortaya çıkan ve sık görülen bir durumdur. Bağırsak içinde bulunan parmakçıkların (villus) işlevini yapamaması ile meydana gelir. İshal, köpeklerde birçok nedenle olabilir. Bunlar arasında bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, parazitler, beslenme bozuklukları, alerjiler, ilaçlar veya toksinler yer alabilir. Köpeklerde ishal belirtileri arasında sulu veya yumuşak dışkı, karın ağrısı, iştah kaybı, kusma ve halsizlik yer alabilir. İshal bazen tehlikeli olabilir, özellikle dehidrasyona ve elektrolit dengesizliğine yol açarsa. Tedavisi nedenine bağlı olarak değişebilir; antibiyotikler, antiviral ilaçlar, parazit ilaçları ve diyet değişiklikleri seçenekler arasında yer alabilir. Köpeklerde ishal ciddi sorunlara neden olabileceği için mutlaka bir veteriner hekime danışmak gerekir.

Köpeklerde ishal neden olur?

Çok çeşitli faktörler köpeklerde ishale neden olabilir. Bakteriler, virüsler ya da parazitlerin neden olduğu enfeksiyonlar, yanlış beslenme, alerjiler, stres, ilaçlar veya sindirim sistemi bozuklukları bu faktörlerden bazılarıdır.

Bakteri veya virüs kaynaklı enfeksiyonlar

Özellikle yavru köpekler bağışıklık sistemleri henüz tam gelişmediği için enfeksiyonlara daha yatkındırlar. Bakteri veya virüs kaynaklı ishal yapıcı hastalıkların bir kısmı da çeşme suyundan bulaşmaktadır. Bu sebeple bu hastalıklardan korunmanın en iyi yolu çeşme suyu kullanmamak ya da arıtarak kullanmaktır. Köpeklerde ishale neden olan enfeksiyonlardan bazıları şunlardır:

• Parvovirüs ve koronavirüs: Özellikle yavru köpekleri daha şiddetli etkileyen bu virüsler, ishalin yanında kusma, yüksek ateş ve iştah kaybına da neden olurlar.
• Salmonella: Bu bakteri sindirim sistemine yerleşerek enfeksiyona neden olur. En temel belirtisi şiddetli ishaldir.
• Kampilobakter: İnsanlara da bulaşabilen bir bakteridir. Eğer köpeğinizde kampilobakter enfeksiyonu varsa dışkısıyla temas konusunda çok dikkatli olmanız gerekir.
• Escherichia coli: Bu bakteri köpeklerin vücudunda doğal olarak yaşamaktadır ve hastalık yapmaz ancak özellikle yavru köpeklerde hijyenik olmayan bakım koşulları ya da başka hastalıkların varlığında bağırsakta bu bakterilerin sayısı artar ve bu durum köpeğin hasta olmasına sebep olur.

Köpeklerde ishale neden olan parazitler

Parazitler başka bir canlının (konakçı) beslenme, barınma ve üreme olanaklarını kullanarak onlara zarar veren ve konakçıya bağımlı olan mikroskobik organizmalardır. Köpeklerin bağırsaklarında üreyerek sindirim sistemine zarar verebilir ve ishale neden olabilirler. Köpeklerde ishale neden olan başlıca parazitler arasında yuvarlak, tüylü veya kancalı kurtlar, coccidia ve giardia sayılabilir. Bu parazitler, genellikle enfekte olmuş dışkı veya kene, pire gibi böceklerden bulaşır. Ya da doğrudan bir köpekten diğerine geçebilir. 

Parazit enfeksiyonları ishalin yanında kusma, iştah kaybı, zayıflama, yorgunluk ve karın ağrısı gibi belirtilere de neden olabilir ve tedavi edilmezse daha da ciddi hastalıklara yol açabilir. Köpeğinizin parazitlere karşı düzenli olarak kontrol edilmesi ve aşılanması hastalık riskini önemli oranda azaltır. 

Bazı yiyecekler

Köpeklerin sindirim sistemi bazı yiyecekleri sindirmek için yeterli enzime sahip değildir ve bu yiyecekleri tükettiklerinde ishal olabilirler. Örneğin; süt ve süt ürünleri (özellikle inek sütü köpeklerin sindirimi için uygun değildir ve ishale neden olur), yağlı ya da baharatlı yiyecekler, çikolata, bira ve alkollü içecekler, soğan ve sarımsak (köpeklerde sindirim sistemi rahatsızlıklarına neden olan bir bileşik olan disülfit içerirler), çiğ et ve kemik (bakteri enfeksiyonu riski taşırlar) sindirim sağlıkları için köpeklerin tüketmemeleri gereken besinlerden bazılarıdır. 

Alerjiler

Köpeklerde ishale neden olan bir faktör de alerjik reaksiyonlardır. Bu reaksiyonlar, yiyecekler (özellikle proteinli yiyeceklerde bulunan bileşenlere karşı) veya çevresel faktörlere karşı (polen, küf, ev tozu akarları vb.) oluşabilir. Alerjik reaksiyonlarla birlikte köpeğinizde kaşıntı, kızarıklık ve kulak enfeksiyonu görülebilir. Tüm bu belirtilerin yanında alerji bağırsaklarda inflamasyona neden olarak ishali tetikleyebilir.  

Stres ve anksiyete

Köpeklerde stres ve anksiyete genellikle çevresel değişiklikler, yabancılar veya diğer köpeklerle karşılaşma, yalnız bırakılma veya evdeki rutin değişiklikler gibi nedenlerle ortaya çıkar. Bu tip durumlar köpeklerin bağırsak haraketlerini arttırarak ya da bağırsaklarda inflamasyona neden olarak ishal gibi gastrointestinal semptomları tetikleyebilir.

Bazı ilaçlar

Antibiyotikler, anti-enflamatuarlar ve bazı ağrı kesiciler, köpeklerde ishale neden olabilen yaygın ilaçlar arasındadır. Antibiyotikler, sindirim sistemi bakterilerini öldürürken, yararlı bakterileri de öldürerek ishale neden olabilir. Bu, antibiyotik kullanan insanlarda da görülen bir yan etkidir. Ayrıca anti-enflamatuarlar ve bazı ağrı kesiciler, mide ülseri ve diğer sindirim sistemi sorunlarına neden olabilen yan etkilere sahiptir.  

Bununla beraber antiparaziter uygulamalar da yoğun paraziter enfestasyonlarında (çok hücreli asalaklardan kaynaklanan enfeksiyon) ishal yapabilmektedir, bu durumda köpeği düzenli takip etmek faydalı olacaktır, bu durum 2. gün de devam ediyorsa bir veteriner kliniğine gidilmelidir.

Klima Kullanımı

Havalar ısındıkça klima kullanımı da artmaktadır. Ani sıcak soğuk geçişleri tıpkı insanlarda olduğu gibi köpeklerde de ishale sebep olabilir. Bu durumdan korunmak için köpeğinizi araca bindirirken ya da yürüyüşten eve getirdiğinizde direkt olarak klima havasına maruz bırakmayın.

Köpeklerde ishal nasıl tedavi edilir?

İshal tedavisinde önemli olan semptomları hafifletmek değildir, öncelikle altta yatan neden tespit edilmelidir. Tedavi ona göre belirlenir. Bu nedenle köpeğinizde ishal semptomları gördüğünüzde mutlaka bir veteriner hekime danışmanız önemlidir.

Köpeklerde ishal için hangi ilaçlar kullanılır?

Veteriner hekiminiz, köpeğinizin durumuna göre uygun tedaviyi ve ilaçları önerecektir. Köpeklerde ishal tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlar şunlardır:

• Antibiyotikler (bakteriyel enfeksiyonlarda)
• Anti-inflamatuar ilaçlar (Bağırsaklarda oluşan inflamasyonun neden olduğu ishalde)
• Antidiyareikler (İshal önleyici ilaçlardır ve semptomları hafifletebilirler. Ancak, bazı durumlarda ishalin temel nedeninin teşhis ve tedavisini engelleyebilirler)
• Antispazmodikler (Bağırsak kaslarının spazmlarını ve karın ağrısını azaltarak köpeğinizin rahatlamasına yardımcı olabilirler).
• Elektrolit çözeltileri (ishal sonucu oluşabilen elektrolit kaybını telafi etmek için kullanılırlar)

Köpeklerde ishal evde nasıl tedavi edilir?

Evde alabileceğiniz bazı önlemler köpeğinizin yaşadığı bazı semptomları azaltabilir ve hastalık sürecini daha rahat atlatmasını sağlayabilir. Örneğin:

• Bol su içmesini sağlayın: İshal süresince köpeğinizin bol su içmesi, olası sıvı kaybını önleyebilir. Köpeğiniz mümkünse temiz ve taze suya her zaman erişebilmelidir. Su alımı artırmak icin köpeğinizin suyuna yoğurt veya ayran karıştırabilirsiniz.
• Sindirim sistemini destekleyecek yiyecekler verin: Köpeğin sindirim sistemi, ishal sırasında tahriş olabilir. Haşlanmış tavuk, pirinç, haşlanmış sebzeler gibi sindirim sistemi dostu yiyecekler, iyileşmesini hızlandırabilir. (Aşağıda ishale iyi gelen yiyecekler hakkında daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz)
• Onu küçük öğünlerle besleyin: Köpeğinizi aç bırakmayın, ancak büyük bir öğün yerine küçük öğünlerle az az ve sık sık yemesini sağlayın.
• Yorulmasını engellemeye çalışın: Dinlenmek köpeğinizin daha hızlı iyileşmesini destekler.
• Mama değişikliğini danışın: Eğer ishale besin alerjisi neden oluyorsa köpeğinizin mamasını değiştirmeniz gerekebilir. Ancak öncesinde mutlaka veteriner hekiminizle görüşün.
• Çok fazla dışarı çıkarmayın: Çok fazla dışarı çıkmak köpeğinizin bağırsaklarını tahriş edebilir.
• Karnına masaj yapın: Köpeğinize hafif bir masaj yaparak ağrıya neden olan spazmları rahatlatabilirsiniz.
• Sıcak su torbası: Sıcak su torbası, köpeğinizin rahatlamasına yardımcı olabilir.

Köpeklerde ishale iyi gelen yiyecekler

İshal süresince köpeğinize doğru yiyecekleri vermeniz de önemlidir. Köpeğinizin kolay sindirebileceği, sindirim sistemini düzenleyebilecek lifli, probiyotik ve besleyici yiyecekler onun iyileşmesini destekler. Pişmiş tavuk veya tavuk ciğeri, balık, haşlanmış pirinç, yoğurt, balkabağı, haşlanmış patates, pancar ishal tedavisinde önerilen yiyeceklerden bazılarıdır.

Köpeklerde ishal ne zaman tehlikeli olur?

Köpeklerde ishal genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve tehlikeli değildir. Ancak bazen – özellikle yaşlı köpeklerde - ciddi bir sağlık sorununun işareti olabilir. Örneğin ishalin nedeni diyabet, karaciğer sorunları, pankreatit, bağırsak enfeksiyonları, zehirlenme, tümörler veya parazitler ise köpeğinizin acil tedaviye ihtiyacı olabilir. Köpeğinizde bir günden fazla süren şiddetli ya da kanlı ishal veya kusma varsa ya da ishal ile birlikte şişkinlik, halsizlik, dehidrasyon gibi semptomlar görülüyorsa doğru teşhis ve tedavi için mutlaka bir veteriner hekimle görüşmelisiniz.