Köpeklerde iç parazit: Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Köpeklerde iç parazit nedir, neden olur?

Köpeklerde iç parazitler, evcil hayvanın sindirim sistemi, solunum sistemi, karaciğer veya kan dolaşımı gibi iç organlarında yaşayan ve beslenen organizmalardır. Köpeklerde iç parazitlerin oluşmasının başlıca nedenleri şunlardır:

• Parazitlerin yaşadığı ve yumurtladığı kirli alanlarda, özellikle dışkı ile kirlenmiş topraklarda yürümek veya enfekte hayvanların dışkılarıyla temas etmek,
• Parazitlerin anne karnında veya emzirme yoluyla anneden yavruya aktarılması,
• Enfekte böcekler (örneğin, sivrisinekler, pireler veya kene) tarafından ısırılmak,
• Parazitlerle enfekte olmuş çiğ et veya balık tüketmek,
• Kirli su kaynaklarına girmek ya da oradan su içmek
• Parazitle enfekte olmuş bitkiler içinde gezinmek ve bitkileri yemek

Köpeklerde iç parazit çeşitleri

Bağırsak solucanları (kıl kurtları, kancalı kurtlar ve kalp solucanları gibi), tek hücreli parazitler (örneğin, Giardia ve Coccidia) ve kan parazitleri (örneğin, Babesia) en yaygın görülen iç parazit türleridir.

Köpeklerde iç parazit belirtileri nelerdir?

• Kilo kaybı
• Gaz ve sıvı birikimi nedeniyle oluşan karın şişliği
• İshal, kanlı veya mukuslu dışkı
• Kusma
• Öksürük ve hızlı nefes alıp verme gibi kalp ve solunum sorunları
• Anemi (kansızlık)
• Tüylerde dökülme, matlaşma ve deride kaşıntı
• Halsizlik ve enerji kaybı
• İştah değişiklikleri
• Büyüme geriliği (özellikle yavru köpeklerde)
• Huzursuzluk, sürekli oturma veya yatma gibi davranış değişiklikleri

Eğer köpeğinizde yukarıdaki belirtileri görüyorsanız doğru teşhis ve erken tedavi için mutlaka bir veteriner hekime başvurun.

Köpekte iç parazit olduğunu nasıl anlarız?

Yukarıdaki belirtileri gördüğünüzde köpeğinizde iç parazit olduğundan şüphelenebilirsiniz, ancak kesin teşhis için köpeğinizi mutlaka bir veteriner hekime götürmelisiniz. İç parazit teşhisinde öncelikle köpeğinizin dışkısından bir örnek alınır ve laboratuvarda incelenir (dışkı örneklemesi). Ayrıca gerekli durumlarda kan ve idrar testi de yapılabilir. Kalp solucanları gibi bazı iç parazitlerin teşhisi için röntgen veya ultrason gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Ya da parazitlerin veya parazit enfeksiyonlarının neden olduğu hasarın teşhisi için endoskopi ve biyopsi yöntemleri uygulanabilir.

Köpeklerde iç parazit insana bulaşır mı?

Köpeklerde bulunan bazı iç parazit türleri, insanlara bulaşabilir ve insanlarda ciddi enfeksiyonlar ve komplikasyonlara neden olabilir. Örneğin Toxocara canis adı verilen kıl kurdunun larvaları, insanlarda deri altında, gözlerde ve iç organlarda ciddi enfeksiyonlara ve hasara yol açabilir. Ya da bağırsak parazitlerinin yumurtaları köpeğin kendini yalamasıyla tüylerine yapışır ve o tüylerle temas eden insanlara bulaşarak karaciğer, akciğer ve diğer organlarda kist hidatik denen kistler oluşmasına neden olabilir. 

Köpeklerde bulunan iç parazitlerin insanlara bulaşmasını önlemek için öncelikle köpeğinizde parazit oluşumunu engellemeniz gerekir. Bunun dışında köpeğinizle veya herhangi bir köpekle temas ettikten sonra ellerinizi yıkamak da önleyici olabilir. Ayrıca eve alınan sebzeler ve yeşilliklerin iyice temizlenmesi ve yıkanması önemlidir, çünkü bu bitkiler dışarıdaki köpeklerle temasta bulunmuş olabilir.

Köpeğimde iç paraziti nasıl önlerim?

Bunun için almanız gereken bazı önlemler var. Örneğin:

• Köpeğinizi düzenli olarak veterinere götürün ve iç parazit kontrolü yaptırın. Uygun parazit önleyici ilaçları kullanın veya iç-dış parazit aşısını yaptırın
• Köpeğinizin yaşam alanını temiz tutun ve dışkılarını düzenli olarak temizleyin.
• Köpeğinize temiz ve taze su sağlayın ve yiyeceklerini güvendiğiniz kaynaklardan temin edin. Çiğ ya da az pişmiş et / balık vermeyin.
• Parazitlerle kontamine olabilecek dışkı, çöp ve kirli su gibi ortamlardan köpeğinizi uzak tutun.
• Köpeğinizi güçlü bağışıklık sistemi için sağlıklı ve dengeli besleyin.
• Köpeğinizi dışarıda gezdirirken yabancı hayvanlarla veya kirli ortamlarla temas etmesini engelleyin, yabancı nesneleri yememesi veya başka köpeklerin dışkılarıyla oynamaması için eğitim verin.
• İç parazit belirtilerini öğrenin ve köpeğinizi sürekli gözlemleyin. Eğer herhangi bir belirti fark ederseniz hemen veteriner hekiminize başvurun.
• Dışarıdan eve geldiğinizde evcil hayvanınızla temasta bulunmadan önce üstünüzü değiştirin ve ellerinizi yıkayın.

Köpeklerde iç parazit uygulaması ne zaman yapılır?

• Yavru köpekler: Yavru köpekler 6-8 haftalıkken ilk iç parazit uygulaması yapılır. Daha sonra 2-4 hafta aralıklarla, yaklaşık 12 haftalık olana kadar devam edilir. 
• Yetişkin köpekler: Yetişkin köpekler için genellikle 2-3 ayda bir iç parazit uygulaması yapılması önerilir. 
• Özel durumlar: Gebelik ve emzirme dönemindeki dişi köpekler için veteriner hekiminize danışarak en uygun iç parazit uygulaması zamanını ve ilacını belirleyin.

Köpeklerde iç parazit tedavisi

Köpeklerde iç parazit tedavisi, parazitin türüne ve enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak değişir. Genellikle veteriner hekimler tarafından reçete edilen ilaçlar ve yöntemler kullanılır. İşte köpeklerde iç parazit tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:

• Antiparaziter ilaçlar: İç parazitlerin tedavisinde kullanılan antiparaziter ilaçlar, genellikle oral tabletler, sıvılar veya enjeksiyonlar şeklinde uygulanır. Bu ilaçlar, parazitleri öldürerek veya enfeksiyonun ilerlemesini engelleyerek tedavi eder.
• Geniş spektrumlu antihelmintikler: Bağırsak solucanlarının tedavisi için geniş spektrumlu antihelmintik ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, birçok farklı solucan türüne etkili olup, köpeğin bağırsaklarında biriken solucanları öldürür ve dışkıyla atılmasını sağlar.
• Kalp solucanı tedavisi: Kalp solucanlarının tedavisi genellikle uzun süreli ve karmaşıktır. İlk olarak tedaviye kalp solucanlarının larvalarını öldüren bir ilaç (genellikle melarsomin) ile başlanır. Ardından, yetişkin solucanları öldüren ve atılmasını sağlayan başka bir ilaç (genellikle moksidektin veya ivermektin) uygulanır. 
• Tek hücreli parazit tedavisi: Köpeklerde tek hücreli parazit tedavisinde parazitlerin büyümesini ve çoğalmasını engelleyen özel ilaçlar kullanılır.
• Destekleyici tedaviler: İç parazit enfeksiyonları nedeniyle köpeğin genel sağlığı ve bağışıklık sistemi zayıflamış olabilir. Bu süreçte köpeğinizin iyi beslenmesi, bol sıvı alması, vitamin ve mineral takviyeleri veya bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçlar kullanması en az ilaç tedavisi kadar önemlidir.
• Parazit önleyiciler: Köpeğinizin iç parazitlerle tekrar enfekte olmamasını sağlamak için parazit önleyici ürünler kullanmak önemlidir.
• Hijyen ve temizlik: Tedavisi sürecinde köpeğinizin yaşam alanının temizliğine dikkat etmek önemlidir. Dışkıları düzenli olarak temizlemek, köpeğin yemek ve su kabının hijyenine dikkat etmek ve uyku alanının temiz tutulması, parazitlerin yayılmasını ve yeniden enfeksiyon riskini azaltacaktır.
• Diğer evcil hayvanların tedavisi: Eğer evde birden fazla evcil hayvanınız varsa, parazit enfeksiyonunun yayılmasını önlemek için diğer evcil hayvanların da tedavi edilmesi ve parazit önleyici ürünler kullanması gereklidir.

Köpeklerde iç parazit tedavisi, veteriner hekimin önerdiği şekilde ve süre boyunca uygulanmalıdır. İlaçlar düzenli olarak ve eksiksiz verilmelidir. Ayrıca, tedavinin başarılı olup olmadığını değerlendirmek için veteriner hekimle düzenli kontroller yapılması önemlidir.

Köpeklerde iç parazit hapı yan etkileri

Köpeklerde iç parazit tedavisi için kullanılan haplar, genellikle güvenli ve etkilidir, ancak bazı durumlarda yan etkiler görülebilir. Özellikle yoğun enfeksiyon varsa dikkatli kullanmak gerekir.  İlaçların yan etkileri, köpeğin yaşına, sağlık durumuna, ilacın türüne ve dozuna bağlı olarak değişebilir. İşte köpeklerde iç parazit haplarının bazı potansiyel yan etkileri:

• İştahsızlık
• Kusma ve ishal
• Dışkıda kanama
• Deride kaşıntı, kızarıklık ve tahrişe gibi alerjik reaksiyonlar
• Halsizlik
• Ağız ve boğazda tahriş

Eğer köpeğinizde iç parazit haplarının kullanımı sonrasında herhangi bir yan etki görürseniz, durumu veteriner hekiminize bildirin.

Köpeklerde iç parazit zehirlenmesi

Köpeklerde iç parazit zehirlenmesi, parazitlerin neden olduğu enfeksiyonların köpeğin vücudunda toksik bir etkiye yol açması durumudur. Aşırı parazit yükü veya parazitlerin neden olduğu ciddi enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkar. İç parazit zehirlenmesi, köpeğin genel sağlığını olumsuz yönde etkiler ve hızlı müdahale gerektiren acil bir durumdur. Köpeğinizde halsizlik, kansızlık, iştahsızlık ve kilo kaybı, kusma ve ishal, solunum problemleri gibi belirtilerle başlar ve acil tedavi edilmezse şok ve organ yetmezliği gibi ölümcül durumlara neden olabilir. İç parazit zehirlenmesi şüphesi olan köpekler, hemen veteriner hekime götürülmelidir.