Köpeklerde mantar hastalığı: Nedenleri, belirtileri ve tedavisi

Köpeklerde mantar neden olur?

Köpeklerde mantar enfeksiyonları oldukça yaygın görülür. Bazı mantar türleri doğal olarak köpeklerin cildinde ve çevresinde her zaman vardır, ancak genellikle sağlıklı bir bağışıklık sistemi tarafından kontrol altında tutulurlar. Eğer köpeğinizin bağışıklık sistemi zayıflarsa kontrolsüz çoğalarak enfeksiyona neden olabilirler. Zayıf bağışıklık sistemi dışında stres, yaşlılık, aşırı nemli ortamlarda uzun süre bulunma, yaralanmalar, hormonal dengesizlikler ve yanlış beslenme gibi çeşitli faktörler de mantar riskini arttırır.

Köpeklerde enfeksiyona neden olan mantar türleri

• Malassezia pachydermatis: Bu mantar türü özellikle yağlı ciltlerde ve kulak kanallarında çoğalarak köpeklerde cilt ve kulak enfeksiyonlarına neden olabilir. Kulaklar, ayaklar ve kıvrımlı bölgeler en sık etkilenen yerlerdir.
• Microsporum canis: En sık görülen mantar türüdür ve "köpek mantarı" olarak da bilinir. Deriye yerleşir ve ciltte kırmızımsı kaşıntılı döküntülere neden olur. Görünümü bozuk para şeklindedir. Genellikle baş, yüz ve bacakları etkiler. İnsanlara da bulaşabilen bir mantardır.
• Trichophyton mentagrophytes: Cilt ve tırnak enfeksiyonlarına neden olan bu mantar türü, özellikle genç köpeklerde ve hayvan barınaklarında görülür.
• Aspergillus: Bu mantar türü solunum yollarına yerleşerek solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. En sık görülen belirtileri öksürük, hırıltı, nefes darlığı, iştahsızlık ve zayıflamadır.
• Candida albicans: Köpeklerde cilt enfeksiyonlarına neden olabilir. Genellikle vücudun kıvrımlı bölgelerinde (kulaklar, ayaklar, kasık bölgesi) görülür ve kaşıntı, kızarıklık ve pullanmaya neden olabilir.

Köpeklerde mantar belirtileri

Köpekte mantar olduğunu nasıl anlarız?

Mantar enfeksiyonu belirtileri enfeksiyonun yerine, mantar türüne ve köpeğin bağışıklık sistemi durumuna bağlı olarak değişebilir. En yaygın görülen belirtiler şunlardır:

• Özellikle köpeğin karnı, kulakları, ayakları, kasık bölgesi ve koltuk altları gibi nemli bölgelerde görülen kırmızımsı, kaşıntılı ve kabarık döküntüler. Köpeğiniz bu bölgeleri sürekli yalar ve kaşır.
• Hafif ya da şiddetli tüy dökülmesi (enfeksiyon cildin derin katmanlarına ulaştığında daha da şiddetlenebilir)
• Ciltte beyaz ve gri renkte pullanma ve kepeklenme
• Kabuklu lezyonlar
• Kulakta kızarıklık, kaşıntı, kulak salgısında artış ve kötü kokuyla kendini gösteren kulak enfeksiyonları (genellikle Malassezia pachydermatis adlı mantar türü nedeniyle oluşur)
• Tırnağa yerleşen mantarlar nedeniyle oluşan tırnak deformasyonları (renk değişimi, kırılma vb.)
• Mantarın solunum yollarına yerleşmesi sonucu oluşabilen, öksürük, hırıltılı nefes ve nefes darlığı gibi belirtilere neden olabilen solunum problemleri (Aspergillus adı verilen mantar türü nedeniyle oluşur)

Mantar enfeksiyonlarında erken teşhis ve hızlı tedavi çok önemlidir. Eğer köpeğinizde yukarıdakilere benzer belirtiler fark ederseniz mutlaka veteriner hekiminize başvurun.

Köpeklerde mantar teşhisi

Mantar enfeksiyonunu teşhisi için öncelikle veteriner hekim köpeğinizin özellikle cildini tırnaklarını ve kulaklarını incelediği ve genel sağlık durumunu değerlendirdiği bir fiziksel muayene yapar. Eğer enfeksiyondan şüphelenirse enfekte olan bölgeden bir örnek alarak mantar kültürü testi yapabilir. Bu test ile enfeksiyona neden olan mantarın türü belirlenir ve tedavi planına karar vermek için önemlidir. 

Bazı durumlarda bazı mantar türlerini teşhis etmek için Wood lambası testi de uygulanabilir. Bu testte enfekte olan bölgeye özel bir lamba ile ultraviyole ışığı uygulanır ve bölge parlak bir yeşil veya turuncu renk alıyorsa mantar enfeksiyonundan şüphelenilebilir. Ayrıca enfeksiyonun neden olduğu hasarın belirlenmesi için biyopsi de yapılabilir. 

Köpeklerde mantar tedavisi

Köpeklerde mantar için ne kullanılır?

Köpeklerde mantar enfeksiyonu tedavisinde öncelikle ağızdan ve topikal (cilt üstüne uygulanan) antifungal (mantar karşıtı) ilaçlar kullanılır. Tedavi enfeksiyonun şiddetine göre birkaç hafta ya da daha uzun sürebilir. Tedavide uygulanan diğer yöntemler:

• Mantar önleyici şampuanlar: Köpeklerdeki mantar enfeksiyonu tedavisi için özel üretilmiş şampuanlar ve temizleme ürünleri kullanılır. 
• Beslenme değişiklikleri: Köpeğinizin beslenme düzeni, sağlıklı bir cilt ve tüy yapısı için önemlidir. Veteriner hekiminiz tedaviyi ve köpeğinizin bağışıklık sistemini destekleyici şekilde beslenme değişiklikleri yapabilir
• Cerrahi müdahale: Nadir durumlarda, çok ilerlemiş vakalarda enfekte olan bölgenin cerrahi müdahaleyle tamamen çıkarılıp temizlenmesi gerekebilir.
• Enfekte alanların temizlenmesi: Köpeğinizin vücudundaki enfekte olmuş kısımları düzenli olarak temizlemek ve kurutmak enfeksiyonun yayılmasını önleyebilir.
• Tedavi süresince sosyal izolasyon: Bazı mantar enfeksiyonları bulaşıcıdır, bu nedenle tedavi sürecinde köpeğinizi diğer hayvanlardan veya insanlardan izole etmeniz gerekebilir.
• Ek tedaviler: Bazı durumlarda, köpeğinizi rahatsız eden semptomları azaltmak için ağrı kesici, antibiyotik ya da kortikosteroid gibi ek tedavilere ihtiyaç olabilir.

Mantar enfeksiyonları tekrarlayabilir, bu nedenle tedavinin ardından düzenli veteriner kontrolleri ve tekrarını önleyici tedbirler almak gerekir. Aşağıda “Köpeklerde mantar enfeksiyonu nasıl önlenir?” başlığımıza göz atabilirsiniz. 

Köpeklerde mantar kremi

Köpeklerde mantar enfeksiyonu tedavisinde kullanılan kremler, enfeksiyonun türüne ve enfekte olan bölgenin yerine göre değişebilir. Ancak tedavide genellikle etken madde olarak miconazol, ketokonazol, klotrimazol, terbinafin ve nistatin içeren ilaçlar kullanılır. Kremlerin dozu ve uygulama şeklini mutlaka veteriner hekiminize danışın.

Mantar kremi hayvanlarda kullanılır mı?

İnsanlar ve hayvanlar arasındaki cilt yapısı ve metabolizma farklılıkları nedeniyle insanlarda kullanılan mantar kremi, köpeklerde kullanılmamalıdır. Kremin içerdiği etken maddenin dozu ve formu köpeğinize uygun olmayabilir, bu da yan etkilere neden olur. Köpeklerin kullandığı mantar kremleri veteriner hekimler tarafından köpeklere özel olarak formüle edilir. 

Köpeklerde mantar aşısı

Yavru köpekler 2 aylık olduklarından itibaren mantar enfeksiyonuna karşı aşılanabilirler. Aşı hem tedavi edici hem de önleyici özelliktedir. Köpeklere uygulanan mantar aşıları genellikle cilt mantarlarına karşı etkilidir. Yan etkileri çoğunlukla hafiftir. Bazı aşı türlerinde doz tekrarı gerekebilir. Veteriner hekiminiz köpeğinizin ihtiyacına göre size bilgi verecektir.

Köpeklerdeki mantar insana bulaşır mı?

Evet, köpeklerdeki bazı mantar enfeksiyonu türleri köpeklerin vücut sıvıları, tüyleri ve cilt dokuları aracılığıyla insanlara bulaşabilir. Enfeksiyon ciltte kaşıntı, kızarıklık, kabuklanma, tırnaklarda kalınlaşma ve ağrı gibi köpeklerdekiyle benzer belirtilere neden olabilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde bu belirtiler daha da şiddetli olabilir.
Mantar enfeksiyonunun bulaşmasını önlemek için öncelikle köpeğinizdeki enfeksiyonun tedavi edilmesi gerekir. Ayrıca köpeğinizin tüylerini sık sık yıkamak ve tırnaklarını düzenli olarak kesmek, yataklarının ve oyuncaklarının düzenli olarak temizlenmesi de enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. 

Köpeklerde mantar nasıl bulaşır?

Öncelikle mantar enfeksiyonunun yayılması için genellikle nemli, sıcak ve karanlık ortamlar gereklidir. Bazı mantarlar toprakta, su kaynaklarında veya bitki örtüsünde yaşayabilir. Mantar bu ortamlarda uzun süre bulunan köpeklere cilt veya solunum yoluyla bulaşabilir.

Ayrıca mantar enfeksiyonu olan köpekler, enfeksiyonu diğer hayvanlara veya insanlara doğrudan temas veya solunum yoluyla bulaştırabilirler.

Köpeklerde mantar enfeksiyonu nasıl önlenir?

Köpeğinizde mantar enfeksiyonu olmasını önlemek için:

• Köpeğinizin yaşadığı alanın, yatağının, oyuncaklarının her zaman temiz ve hijyenik olmasına özen gösterin. Köpeğinizin tüylerini, tırnaklarını, kulaklarını ve dişlerini
• Köpeğinize düzenli egzersiz yaptırarak, dengeli ve sağlıklı besleyerek bağışıklık sistemini güçlendirin.
• Düzenli veteriner ziyaretlerini ihmal etmeyin.
• Mantar enfeksiyonu olan hayvanlarla temasını engelleyin ve enfekte olduğundan şüphelendiğiniz alanlardan uzak durun.
• Köpeğinizin nemli, sıcak ve karanlık ortamlarda uzun zaman geçirmesine izin vermeyin.
• Düzenli olarak mantar aşısını yaptırın.
• Eğer mantar enfeksiyonu belirtileri fark ederseniz hemen veteriner hekiminize götürün. Mantar, erken müdahale edildiğinde çok kolay tedavi edilebilen bir enfeksiyondur.