İnsanlarda kedi alerjisi neden olur? Belirtileri ve tedavisi

İnsanlarda kedi alerjisi neden olur?

Kedi alerjisi, kedilerle temas sonucu ortaya çıkan alerjik bir reaksiyondur. Kedilerin tüyleri, tükürükleri ve cilt döküntüleri, insanların alerjik reaksiyon göstermelerine neden olabilir. Kedi alerjisi, kişinin bağışıklık sistemi tarafından yabancı bir madde olarak algılanan kedi proteinlerine karşı gelişir. Bu proteinler, kedilerin tüyleri ve tükürükleri ile temas sonucu insanların cilt, burun, gözler, akciğerler ve sinüsler gibi hassas bölgelerinde alerjik bir reaksiyon oluşmasına neden olabilir.

Kedi alerjisi nedenleri arasında genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi sorunları, yaş, cinsiyet ve çevresel faktörler yer alabilir. Kedi alerjisi insanlarda belirli bir yaşı geçtikten sonra ya da kediye maruz kalma süresi uzadığında da ortaya çıkabilir. Kedi alerjisi olan kişilerin, kedilerle teması minimize etmeleri veya tamamen kaçınmaları gerekebilir. Kediler, alerjik reaksiyonu azaltmak için düzenli olarak fırçalanabilir veya yıkanabilir. Ayrıca, alerjik reaksiyonu azaltmak için antihistaminik ilaçlar veya alerji aşısı kullanılabilir.

Kedi alerjisi belirtileri

Kedi alerjisi, kedilerin tüyleri, tükürükleri veya idrarlarına karşı aşırı duyarlılık veya hassasiyet nedeniyle ortaya çıkan bir alerjik reaksiyondur. Aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:

• Burun akıntısı
• Burun tıkanıklığı
• Hapşırma
• Gözlerde kızarıklık, kaşıntı ve sulanma
• Öksürük
• Nefes darlığı
• Hırıltılı nefes alıp verme
• Boğazda kaşıntı veya tahriş
• Deride döküntü veya kızarıklık

Kedi alerjisi olduğu nasıl anlaşılır?

Öncelikle bir kediyle aynı ortamda bulunduğunuzda yukarıdaki belirtileri yaşıyorsanız kedi alerjiniz olduğundan şüphelenebilirsiniz. Ancak kesin teşhis için bir alerji uzmanına başvurmanız gerekir. Doktor, fizik muayene sonrası gerekli testlerle kedi alerjinizin olup olmadığını teşhis edebilir.

Kedi alerjisi testi

Kedi alerjisi tanısı koymak için uygulanan testler şunlardır:

• Deri Prick testi: Alerjik reaksiyonlara neden olan kedi proteini fel d1'e karşı duyarlılığınızı ölçmek için yapılan bu testte, cilt yüzeyinize küçük bir miktar alerjen uygulanır ve 15-20 dakika içinde cildinizde oluşan reaksiyona göre tanı konur.
• Kan testi: Kan testi, alerjik reaksiyonlara neden olan antikorların ölçümü için yapılır. Bu testte, kanınız alerjenlere karşı antikorların varlığı açısından test edilir.

Kedi alerjisi kaç günde belli olur?

Kedi alerjisi belirtileri bazı kişilerde kediye temas ettikten veya kedi tüylerini veya kedi idrarını soluduktan hemen sonra, bazı kişilerde ise birkaç saat veya birkaç gün içinde ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda ise eğer kişi kedinin alerjenlerine sürekli maruz kalıyorsa belirtiler kronik yani sürekli hale gelebilir. 

Alerjisi olanlar evde kedi besleyebilir mi?

Kedi alerjisi olan kişilerin evde kedi beslemeleri, kişinin alerjisinin ve semptomlarının şiddetine bağlıdır. Kediyle aynı ortamda bulunduğunda ciddi alerjik reaksiyonlar yaşayan kişiler evde kedi besleyemez. Ancak alerjiniz hafif veya orta şiddetteyse evde alabileceğiniz basit önlemler ve semptomlarınızı hafifletebilecek tedavi yöntemleriyle bir kediyle birlikte yaşayabilirsiniz. Eğer kedi alerjiniz varsa karar vermeden önce mutlaka bir alerji uzmanına danışın ve alerjinizin seviyesinin ölçülmesi için test yaptırın.

Kedi alerjisi tedavisi

Kedi alerjisinin çözümü var mı?

Kedi alerjisi tamamen tedavi edilemese de semptomlarının kontrol altına alınması ve hafifletilmesi için birçok yöntem mevcut. Aşağıda tedavide uygulanan yöntemler hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Kedi alerjisi için hangi ilaç kullanılır?

Kedi alerjisi semptomlarının hafifletilmesi için kullanılan ilaçlar, alerjinin şiddetine ve semptom türüne göre değişebilir. Burun tıkanıklığı, hapşırma, göz kaşıntısı gibi semptomların tedavisinde antihistaminikler (loratadin, setirizin, desloratadin vb.) kullanılabilir. Ayrıca, burun tıkanıklığını gidermek için dekonjestanlar (psödoefedrin, fenilefrin vb.) tercih edilir. Daha şiddetli semptomları olan hastalarda, kortikosteroidler (prednizon vb) reçete edilebilir. Bu ilaçlar alerjik inflamasyonu azaltarak semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir.

Tüm bu ilaçlar mutlaka doktor kontrolünde kullanılmalıdır. 

Kedi alerjisi aşısı (immünoterapi)

Kedi alerjisi aşısı, immünoterapi olarak da bilinen bir tedavi yöntemidir. Kedinin tükürüğü, tüyleri ve idrarı gibi alerjenlere karşı etkili olacak şekilde özelleştirilmiş bir aşıdır. Bu yöntemde, küçük miktarlarda alerjen hastanın vücuduna enjekte edilerek bağışıklık sisteminin alerjenlere verdiği tepkinin azaltılması amaçlanır. Uzun süreli ama etkili bir tedavidir. Tedavi boyunca hasta doktoruyla yakın bir şekilde çalışmalı ve düzenli kontrollerini ihmal etmemelidir.

Kedi alerjisi için evde ne yapılabilir?

Kedi alerjisi olan kişiler, evde aşağıdaki gibi çeşitli önlemler alarak alerjik semptomları azaltabilirler. 

• Evde maruz kaldığınız tüy miktarını azaltmak için kedinizin tüylerini düzenli olarak tarayın veya fırçalayın. Böylece daha az dökülecektir. Ayrıca, kedinizin yatağınıza veya mobilyalara çıkmasını engellemeye çalışın.
• Evinizi sık sık temizleyin. Elektrostatik filtreli vakumlu bir süpürge kullanarak halıları, mobilyaları ve perdeleri temizleyin. Ayrıca, alerjik reaksiyonları azaltmak için özel filtreli hava temizleyici kullanabilirsiniz.
• Kediniz için ayrı bir yatak hazırlayın ve burada uyuması için onu alıştırmaya çalışın.
• Kediler pek yıkanmayı sevmez ama onu çok sık olmamak şartıyla yıkayabilirsiniz. 
• Kedinizin tüylerine veya tükürüğüne maruz kaldıysanız ellerinizi yıkayın, yüzünüzü ve gözlerinizi ovuşturmayın.

Bu önlemler kedi alerjisi semptomlarını azaltabilir ancak tamamen ortadan kaldırmaz. Eğer semptomlarınız şiddetliyse kedinizle birlikte yaşamanız zorlaşabilir.

Kedi alerjisi zamanla geçer mi?

Kedi alerjisi maalesef zamanla kendiliğinden geçmez. Ancak, semptomların şiddeti zamanla azalabilir. Bazen alerjik reaksiyonlar yıllar içinde azalabilir veya kaybolabilir. Ancak, bu nadir bir durumdur.

Hipoalerjenik kediler

Hipoalerjenik kedi türleri, daha az Fel D1 proteini üretirler ve bu nedenle de daha az alerjik reaksiyona neden olurlar. Eğer kedi alerjisi olan bir kedi-severseniz bu türlerden birini sahiplenmeyi düşünebilirsiniz. Ancak bu kediler de semptomlara neden olabilirler. Örneğin çok şiddetli alerjisi olan kişiler hipoalerjenik kedilerle de yaşayamayabilirler. 

Hipoalerjenik kedi türleri

• Sfenks: Sfenksler tüyleri olmadığı için en popüler hipoalerjenik kedi türlerinden biridir. Ancak derisi alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
• Devon Rex: Büyük kulaklı, iri gözlü bu ırk ince ve kıvırcık tüylüdür, az tüy dökerler. Ayrıca daha az Fel D 1 proteinine sahip olduğu bilinmektedir.
• Cornish Rex: Devon Rex gibi büyük kulaklı, ince, dalgalı tüyleri olan bir kedi türüdür ve daha az Fel d 1 proteini üretir.
• Sibirya: Soğuk iklimlerde yetişen ve tüyleri yoğun bir kedi ırkıdır. Yumuşak, kalın ve su geçirmez tüyleri soğuğa karşı mükemmel bir koruma sağlar. Sibirya kedileri, hipoalerjenik özellikleri nedeniyle bazı insanlar için iyi bir seçenek olabilir.
• Balinese: Siyam kedisi ile Japon Bobtail ya da Amerikan Shorthair gibi türlerin melezlenmesi sonucu elde edilen bir kedi ırkıdır. Tüyleri uzun, ince, ipeksi ve pürüzsüzdür ve diğer kedilere göre daha az tüy dökerler. Ayrıca daha az miktarda Fel d 1 proteinine sahip olduğu bilinmektedir.

Yukarıda belirtilen türlerin hipoalerjenik etkisi kişiden kişiye değişebilir. Bu nedenle, hipoalerjenik bir kedi sahiplenmeden önce alerjik reaksiyonlarınızın ne kadar şiddetli olduğunu belirlemek için bir veteriner veya alerji uzmanıyla konuşmalısınız.