Kedilerde gebelik süreci ve doğum

Kedinizin bir anne adayı olduğunu düşünüyorsanız öğrenmek istediğiniz bazı noktalar olabilir. Böylece gebelik sürecinde onun yanında olabilir ve yeni doğan yavruların sağlıklı ve mutlu olması için ona yardımcı olabilirsiniz. Bu konudaki genel sorulara birlikte bakalım.

Kedilerde gebelik süreci nasıl geçer?

Kedilerin gebelik süreci üç döneme ayrılır ve her dönem ortalama 3 hafta (21 gün) olarak kabul edilir. Bu evrelere trimester denir.

1. Dönem (1-3.haftalar)

Gebelik sperm hücresinin yumurta hücresini döllemesiyle(fertilizasyon) başlar. Daha sonra embriyolar gelişir ve göç ederek uterusa(rahim) ulaşırlar. Döllenmeden 2 hafta sonra embriyolar rahmin iç tabakasına tutunurlar(implantasyon). Embriyolar  gelişmeye devam eder.

İlk 2 hafta genellikle belirtiler görmezseniz ancak embriyolar rahim tabakasına tutunduktan sonra kedinizde hormonal değişiklikler başlar. İlk göreceğiniz değişiklik meme uçlarındanın pembeleşmesi ve belirgin hale gelmesidir. Kilo artışı düşük düzeydedir.

2. Dönem (4-6.haftalar)

4. haftada tıpkı gebe insanlardaki gibi kedinizde kusma ve bulantılar başlayabilir. Başlarda iştah azalması normaldir ancak kedinizin iştahı ciddi oranda azalırsa veteriner hekiminize danışmalısınız. Zaman ilerledikçe kedinizde iştah artışı başlar. Kilo artışı belirgindir.

Kedinizin karnı büyümeye başlar, meme başları iyice belirginleşir. Bu süreçte yavru kedilerin yapıları ve organları gelişmeye devam ederler. Böbrekler, karaciğer, beyin, iskelet sistemi oluşmaya başlar. Yavru kedilerin ayakları gelişir, artık kedi formu almaya başlarlar.
Bu dönemde kedinizin besin ihtiyaçları artacağı için beslenmesinde değişiklikler yapmanız gerekebilir. (Not: Bu dönemde kedinizi kucaklarken lütfen çok dikkatli davranın). 

3. Dönem (7-9.haftalar)

Son trimesterde, yavrular gelişimini tamamlar; tüyleri ve pençeleri gelişir. Yavrular son 3 hafta çok hızlı büyür. Kedinizin kilo artışı hızlı bir şekilde devam eder. Karnı iyice büyümüştür ve dikkatli bakarsanız yavruların hareketlerini fark edebilirsiniz.  Kendini sık sık yalaması ve göbek kısmındaki tüylerin dökülmesi normaldir. Gebeliğin sonuna doğru meme uçlarının etrafındaki tüyler dökülür ve meme bezleri süt salgılamaya başlar. Sizin ilginize ihtiyacı olabilir, kendisini daha fazla sevdirebilir. İhtiyaç duydukça sık sık mama yemesi gerekir. 

9. haftada kedinizin vulvasında küçük miktarlarda pembe-kırmızı renkte akıntı görebilirsiniz. Endişelenmeyin, bu doğumun yaklaştığının habercisidir. Ancak ciddi kanamalarda mutlaka veteriner hekiminize danışın. 

Gebeliğin son günlerinde kediniz aniden heyecanlanıp, çevrede koşturabilir. Kendisine yuva yapmak için sessiz, sakin ve temiz bir yer arayışına girebilir. Tebrikler, kediniz yakında anne olacak!

10. haftaya kadar uzayan gebeliklere rastlanabilir. Bu durum bazı kediler için normal olabilir ancak yine de veteriner hekimizine danışmanızda fayda var. Doğum kendiliğinden gerçekleşmezse, anne ve yavruların sağlığı için veteriner hekim doğum sürecine müdahale etmek durumunda kalabilir.

Kedimin doğum yapmasına az kaldığını nasıl anlarım?

Kediler genellikle yardım almadan kendileri doğum yapabilir. Ama yine de ne zaman doğum yapacağını bilmek önemlidir. Fiziksel ve davranışsal olarak kedinizi takip ederseniz, doğumun yaklaştığını anlayabilirsiniz.

Doğumun yaklaştığına işaret eden durumlar aşağıdaki gibidir:

• Huzursuzluk, yerinde duramama, mırlama
• Yuva arama: Doğum yaklaştıkça kendi belirlediği veya sizin ona hazırladığınız yuvasına sık sık gidip son hazırlıklarını tamamlar. Henüz bir yuva hazırlamadıysanız, tercih ettiği yeri tespit edip yuva hazırlayabilirsiniz.
• İştahta azalma: Kediler doğumdan birkaç gün öncesinde belirgin iştah
  kaybı yaşar, hatta son gün hiç yemek yemeyebilir.
• Vücut ısısında düşme: Doğumdan önce kedilerin vücut ısısı 1-2 derece düşer. Vücut ısısında biraz düşüş fark ederseniz, 12-24 saat içinde doğum başlayacak demektir. 
• Sık sık yalanma: Özellikle genital bölgesini sık sık yalamaya başlar.

Kedimin doğum yapması için ona nasıl bir yer hazırlamalıyım?

Kediniz doğum yapmak için sıcak, güvenli, gözlerden uzak ve sessiz bir yer tercih edecektir. Kanepe altları, dolapların içi bunun için uygundur. Ancak kedinizle ve doğacak yavrularla daha rahat ilgilenebilmek için ondan önce davranabilirsiniz.

Peki nasıl bir yuva hazırlayabilirsiniz? 

• Sessiz, sakin, ayak altı olmayan, diğer evcil hayvanların rahatsız edemeyeceği bir yer olmalı
• Rahatsız edici ışıklar olmamalı
• Temiz ve kuru bir yerde olmalı
• Kedinizin ve yavruların rahatlıkla sığabileceği ancak aşırı büyük olmayan, mümkünse yarı kapalı bir kutu, sepet veya hazır kedi yuvası tercih edebilirsiniz. Yani kediniz kendisini ortada kalmış gibi hissetmemeli ama gerektiğinde siz de rahatlıkla yavrulara ulaşabilmelisiniz. Üstü açılabilir ancak kenarları kapalı, kedinizin karnına zarar vermeden girip çıkabildiği geniş bir deliği olan karton kutu örnek olabilir.
• Yuvanın içine sıvı emici özellikteki malzemeler (hasta bezi gibi); üstlerine de yumuşak havlular veya battaniyeler yerleştirebilirsiniz. 
• Onun göreceği fakat rahatsız olmayacağı bir yere yuvayı yerleştirirseniz, hemen fark edecektir. Doğum yaklaştıkça sık sık yuvasına gidip son hazırlıkları yaptığını fark edeceksiniz.

Kedilerin doğum aşaması nasıldır?

• Kediler çoğu zaman yardıma ihtiyaç olmadan doğum yapabilir. Doğum yaparken onu rahatsız etmemeli, ani gürültüden kaçınmalı ve başında aşırı kalabalık oluşturmamalısınız. Aşırı stres doğum aşamasını kötü etkileyebilir. Ancak bir sıkıntı olması ihtimaline karşı yakınında bulunmanızı ve gözetlemenizi tavsiye ederiz. Yanınızda temiz havlu bulundurmanızda fayda var. 
• Doğum aşaması geldiğinde kediniz hazırladığı yuvaya geçecektir.
• Kediler doğum başlamadan hemen önce mırlamaya , miyavlamaya veya hızlı soluk alıp vermeye başlayabilir(Bazen bu belirtileri görmeyebilirsiniz) 
• Doğum başlamadan önce meme uçlarını ve genital bölgesini yalayarak temizler.
• Doğum aşaması uterusun(rahim) güçlü kasılmalarıyla başlar, kasılmaları takiben vajinadan sıvı gelmesi(suyunun gelmesi) normaldir. Eğer bu sıvı kanlı, kahverengi-siyah rengindeyse veteriner hekiminize danışmalısınız.
• Kasılmalar başladıktan yaklaşık yarım saat sonra yavrular doğum kanalından dışarı çıkmaya başlar.
• Her yavru doğumu arasında genelde 15-20 dakika vardır.
• Doğan yavrular sıvı dolu bir kesenin içinde ve plasentası ile doğar. Anne kedi yalayarak yavru kediyi keseden çıkarır ve yalayarak temizler; böylece soluk alma mekanizmasını uyarır. Kordonu ısırarak koparır ve plasentayı yer. 
• Eğer kedinizinin kasılmaları/ıkınması devam ediyor ancak bir türlü yeni yavru gelmiyorsa acilen veteriner hekiminize başvurmalısınız.
• Doğum tamamlandıktan sonra anne yavrularıyla ilgilenir ve onları meme emmeye teşvik eder.

Not: Doğum tamamlandıktan sonra veteriner hekime kedinizi ve yavruları muayene ettirmenizde fayda var. Doğum aşaması başarılı geçmiş gibi görünse de içeride ölü veya canlı yavru kalmış olabilir. Veteriner hekiminiz böyle durumlarda sezaryan operasyonu ile içerideki yavruları canlı ve sağlıklı olarak kurtarabilir.

Kedilerde sezaryen doğum yapılabilir mi?

Evet, tıpkı insanlardaki gibi doğum sürecinin beklenildiği gibi gitmemesi, anne veya yavrularda acil bir sağlık durumunun mevcudiyeti, doğumun gecikmesi, doğum sonrası içerde yavru kalması gibi durumlarda veteriner hekiminiz sezaryen doğumu tercih edebilir.

Kediler doğum yaptıktan sonra ne yemeli?

Hamileliğinde ve doğum sonrası kedinizin doğru ve yeterli beslenmesi hem annenin hem de yavruların sağlığı için son derece önemlidir. Doğumdan sonra, annenin besin ihtiyacı artar. Yavruların hem fiziksel hem de zihinsel olarak sağlıklı gelişmesi için anne sütü çok önemlidir. Yüksek kaliteli mamalar, hayvansal protein açısından değerli besinler, ihtiyaç durumunda ilave gıda takviyesi emzirme dönemindeki annelerin çabucak toparlanması ve yavrularını sağlıklı büyütebilmesi için gereklidir. Kedinizin sağlığı ve sütün kalitesi için doğumdan sonra kedinizin bol miktarda su içmesi de önemlidir. Kedinizin susuz kalmaması için her zaman taze ve temiz suyunun ulaşabileceği olduğundan emin olun.

Not: Beslenme planı için veteriner hekiminize danışmanızı tavsiye ederiz.

Kediler doğum yaparken bağırır mı?

Doğum sancılarından kaynaklan inlemeler veya miyavlamalar duyabilirsiniz, Doğum esnasında yaşanan bir sorun varsa ya da kediniz normalden fazla ağrı çekiyorsa aşırı derecede miyavlayıp bağırabilir. Böyle durumlarda oluşan bir komplikasyon nedeniyle acil veteriner müdahalesine ihtiyacı olabilir. Aşırı bağırmalar, tepkiler, titremeler vb durumlar varsa, hemen veteriner hekiminize başvurun.

Kediler doğumdan sonra ne zaman kısırlaştırılır?

Yavrularını emziren anneler tekrar gebe kalabilir. Bu yüzden emzirme dönemindeki dişi kedinin erkek kedilerden uzak tutulmasını tavsiye ediyoruz. Emziren anne kediler genellikle yavrular sütten kesildikten sonra kısırlaştırılabilir. Yavrular 3-5.haftadan itibaren sütten kesilme sürecine girer ve bu sürecin tamamlanması 2-3 haftayı bulabilir. Eğer kedinizin doğum sonrası iyileşme süreci uzun sürüyorsa kısırlaştırma işlemi için iyileşmesini beklemeniz gerekir. Kısırlaştırma işleminin zamanını kararlaştırmak için veteriner hekiminizle muayene için görüşmek doğru olacaktır.

Sonuç olarak...

Gebelik kediler için hem güzel hem de zahmetli bir süreçtir. Ailesi olarak anne adayı kedinizin yanında olmak bu süreci çok daha kolaylaştıracaktır. Sağlıklı ve mutlu bir anne sağlıklı ve mutlu yavrular demektir. Hamile kedinizle ilgili daha fazla ayrıntılı bilgi almak için sayfamızdan bize ulaşabilirsiniz.