Kediler nasıl ve ne zaman kısırlaştırılır? Öneriler

Kedilerde kısırlaştırma

Doğadaki diğer tüm canlılar gibi kediler de üremek ve nesillerini devam ettirmek ister. Kediler, 4-6 aylık iken cinsel olgunluğa ulaşabilir ve “kızgınlık”  gösterebilir. Fiziksel değişikliklerin yanında aynı zamanda davranışsal olarak da farklılıklar gösterirler.  Kısırlaştırma işlemi, sadece gebelikleri engellemede değil aynı zamanda kedilerin cinsel değişikliklere bağlı istenmeyen davranışlarını düzenlemede, var olan fiziksel sorunları gidermede ve gelecekte oluşabilecek hastalıkları engellemede de fayda sağlar.

Kısırlaştırma nedir?

Kısırlaştırma işlemi üreme organlarının vücuttan uzaklaştırılarak üreme yeteneğinin kalıcı olarak ortadan kaldırılmasıdır. Dişi kedilerde bu işlem ovariohisterektomi (yumurtalıklar ve uterüsün alınması), erkeklerde ise kastrasyon (testislerin alınması) ile gerçekleştirilir.

Kediler neden kısırlaştırılmalı?

Kontrolsüz çoğalmanın önüne geçilir: Dişi kediler bir sene içerisinde üç kez yavrulayabilir ve her batında ortalama dört veya altı yavru doğurabilir. Erkek kedilerin çiftleşme sınırı yoktur,  bölgedeki bir tane erkek kedi bile yüzlerce yeni kedi demektir. Özellikle sokak kedileri kontrolsüz çiftleşebilecekleri için bu ciddi bir popülasyon artışıdır.

İstenmeyen davranışlar engellenir: Dişi kediler kızgınlık döneminde farklı davranır, erkek kedileri kendilerine çekmek amacıyla yüksek bir ses tonuyla sık sık bağırırlar.  Özellikle erkek kediler koku bırakma amacıyla farklı noktalara idrar yapma davranışı gösterir. Ev kedilerinin bu durumu hayvan sahipleri için zor bir durumdur. Kısır olmayan dişi kediler  bölgeye daha çok erkek kedi toplar ve bu da erkek kedi kavgalarını arttırır.  Kısır olmayan erkek kediler evden kaçma eğilimine sahiptir, daha agresiflerdir, ortak alanlarda birbirleriyle ölümcül dövüşebilirler.

Kedinizin refahı yükselir: Kızgınlık döneminde dişi kedilerde iştah kaybı yaşanabilir, kediniz strese girebilir. Sık sık bu durumu yaşamaları yıpratıcıdır. Sahiplendirilemeyen yavru kediler için koşullar zor olabilir. Kısır olmayan erkek kediler dövüşerek kendilerine de zarar verir.

Hastalıkların görülme riski azalır: Kısırlaştırılmamış dişi kedilerde özellikle rahim hastalıkları ve meme kanseri oluşma riski çok daha yüksektir. Kısırlaştırma, erkek kedilerde prostat ve testis hastalıklarının riski azalır. Birbirleriyle dövüşen erkek kediler FIV, FeLV gibi hastalıkların yayılmasına sebep olabilir,  dövüşme yaralarının ciddi enfeksiyonlara dönüşmesiyle sık karşılaşılır. Kontrolsüzce doğan yavrular da ciddi enfeksiyöz hastalıklarla karşılaşır. Fazla doğum yapan dişi kediler de yavruları da birçok risk altındadır.

Ev kedisi de kısırlaştırılmalı mı?

Evet. Kediniz evden çıkmıyor ve çiftleşme ihtimali olmasa dahi kısırlaştırmanızı tavsiye ediyoruz. Böylelikle  alan işaretleme (değişik yerlere idrar bırakma), eş çağırma (yüksek sesle sık sık bağırma), evden kaçma eğilimi gibi istenmeyen davranışların önüne geçmiş olursunuz. Özellikle ileriye yönelik olarak üreme sistemi hastalıkları (dişilerde pyometra, meme tümörleri gibi; erkeklerde prostat kanseri gibi) engellenmiş olur. Kediniz daha sakin ve daha az stresli olacağı için sizinle olan iletişimi de daha iyi olacaktır.

Kediler ne zaman kısırlaştırılır?

Dişi kedilerin cinsel olgunluğa ulaşmadan hemen önce yani ortalama 4-6 aylıkken kısırlaştırılması tavsiye edilir.  Ancak bu süre kedinizin gelişimine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir.  Genetik ve beslenme, ısı, ışık, ortamdaki erkek kedi varlığı gibi çevresel etkenler de çok önemlidir. Kızgınlık dönemindeki kediler kısırlaştırılmaz, kızgınlığın bitmesi beklenir.

Erkek kedilerin ise 5-6 aylıkken kısırlaştırılması tavsiye edilir. Çevresel ve ırk gibi genetik faktörler cinsel olgunluğa ulaşma yaşını etkileyebilir. Gelişimsel ve genel sağlık kontrolü için en uygun zamanı belirlemek için veteriner hekiminize danışmanız en doğrusu olacaktır.

Kediler kaç yaşına kadar kısırlaştırılabilir?

Kedilerin kısırlaştırılması için üst yaş sınırı yoktur, hayatlarının herhangi bir döneminde kısırlaştırılabilirler.  Veteriner hekiminiz kedinizin yaşı, sağlık durumu ve operasyonun risklerini göz önünde bulundurarak karar verecektir. Örneğin yaşlı kedilerin anestezi alması riskli olabilir, bu durumda kısırlaştırma yapılmayabilir.

Kızgınlık dönemindeki bir dişi kedi hemen kısırlaştırılabilir mi?

Hayır, kısırlaştırma işlemi için kedinizin kızgınlığının geçmesi beklenmelidir. Ameliyatta komplikasyon oluşma riski bu dönemde çok daha yüksektir.

Dişi kedilerde kısırlaştırma işlemi nasıl yapılır?

Dişi kedilerde kısırlaştırma işlemi genel anestezi altında yapılır. Normal koşullarda cerrahi işlem 30 dk – 1 saat arasında değişiklik gösterir. Operasyon bölgesi tıraş edilir. Hekimin tercihine göre karnın yan tarafından veya ön tarafından küçük bir kesi hattı açılır, rahim ve yumurtalıklara ait tüm dokular çıkarılır ve kesi hattı dikilir. Dikiş bölgesi küçüktür. Dikiş hattını temiz tutmak ve dikişi korumak amacıyla karın bölgesi sargıyla sarılabilir veya temiz bir kıyafet giydirilebilir. Ameliyat sonrası bakımı iyi yapılabilecekse kediniz çoğunlukla aynı gün taburcu edilir. Bazen, duruma göre dikişler alınana kadar klinikte kalması gerekebilir. 

Erkek kedilerde kısırlaştırma işlemi nasıl yapılır?

Erkek kedilerin kısırlaştırma işlemi genel anestezi altında yapılır.  İşlem genelde 15-30 dk arası sürer. Kedinin skrotumundan (testis torbası) küçük bir kesi açılır ve testisler çıkartılır. Veteriner hekimin tercihine göre değişse de genelde dikiş atmaya gerek kalmaz. Aynı gün taburcu edilebilirler.

Kediler kısırlaştırma ameliyatından sonra ne zaman kendine gelir?

Kediler genellikle anestezinin etkisi bittikten sonra birkaç saat içerisine uyanmaya başlar. Ancak kedinizin tamamen kendisine gelmesi ve normal aktivitesine dönmesi birkaç günü bulabilir. Kediniz ameliyat sonrası dönemde uyuşuk veya yorgun görünebilir. Bir iki gün iştahı az olabilir. Ancak şiddetli halsizlik, uyuşukluk, denge kaybı, şiddetli ishal, tuvaletini yaparken bağırma, kusma, ağızdan kan gelmesi, dışkıda, idrarda kan görülmesi gibi endişe verici belirtiler görürseniz, derhal veteriner hekiminize danışın. 

Kedilerde kısırlaştırma öncesi nelere dikkat edilmelidir? 

Ameliyatın daha güvenli geçmesi için dikkat etmeniz gereken bazı durumlar mevcuttur.

• Ameliyat saatinden 12 saat öncesine kadar mutlaka gıda vermeyi kesin.
• Ameliyattan 3-4 saat öncesine kadar su vermeyi kesin. Anestezi esnasında mide boş olmalıdır.
• Kedilerinizi ameliyat öncesi aşırı strese sokmaktan kaçının.
• Veteriner hekiminiz ek tahliller isteyebilir.
• Ameliyat sonrası bakım için ihtiyaçlarınızı hazırda bulundurun.

Kedilerde kısırlaştırma sonrası nelere dikkat edilmelidir?

Ameliyat kadar ameliyat sonrasında bakım da çok önemlidir. Peki, nelere dikkat etmeliyiz?

• Kedinizin ameliyat bölgesini yalamasına izin vermeyin. Dikişlerine zarar verebilir. Bunun için veteriner hekiminizin verdiği boyun yakalığını kullanabilirsiniz veya dişi kedilerde karın bölgesi sargıya alınabilir. 
• Ameliyat bölgesini temiz ve kuru tutun. Operasyonu yapan hekim gerekirse pansumana çağırabilir. Enfeksiyon belirtisi fark ederseniz hekiminizine danışın.
• Hekiminiz aksi bir durum belirtmediyse, kediniz, ameliyattan 3 saat sonra dikkatli miktarlarda su içebilir. Kusma yoksa, ameliyattan 4-5 saat sonra sindirimi kolay gıdaları küçük porsiyonlar halinde verin.  12 saat sonra yavaş yavaş normal gıdasını vermeye başlayabilirsiniz. 24 saat içerisinde iştahı yerine gelecektir. 48 saat içerisinde iştahı yerine gelmezse mutlaka veteriner hekiminize danışın.
• Ameliyattan sonraki ilk günler kabız olmamasına dikkat edin. İshal veya kabız durumlarında kliniğe danışmalısınız. 
• Çok yüksek yerlere çıkmasına, aşırı fiziksel aktivite göstermesine, çok dar alanlara girip çıkmasına, küçük çocuklarla ve diğer kedilerle oynamasına izin vermeyin. Gerekirse, strese sokmadan, hareket alanını kısıtlayın.
• Veteriner hekimizinin reçete ettiği ilaçlar olursa aksatmamaya özen gösterin. Kontrollerinizi aksatmayın.
• Genelde dikişler 7-10 gün sonra alınır.

Kısırlaştırma ameliyatı sonrası kedi kaç günde iyileşir?

İyileşme süresi kedinin yaşı ve sağlık durumuna göre değişse de genellike 1-2 hafta içerisinde iyileşirler.  İlk günler kedinizin halsiz olması, ameliyat bölgesinde hassasiyet yaşaması normaldir. Sonrasında bu durum geçer. Kedinizin tamamen iyileşmesi biraz zaman alabilir, ancak bu süreçte ona göstereceğiniz sevgi ve dikkat iyileşmesini hızlandıracaktır.

Kısırlaştırma sonrası kedinin ağrısı olur mu?

Kediniz ameliyat sonrası hafif bir ağrı ya da rahatsızlık hissi yaşaması normaldir. Veteriner hekiminiz ameliyat sonrasında ağrı kesiciler verecektir. Eğer ameliyat sonrası aşırı hassasiyet, huzursuzluk ve tepki görürseniz veteriner hekiminize danışıp ağrısının azaltılmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca kedinizin daha yavaş hareket etmesini ve sakin kalmasını sağlayarak da ağrılarını engelleyebilirsiniz.

Kısırlaştırılan kediye ne zaman su verilir?

Ameliyattan sonraki birkaç saat içinde su verilmesini önermiyoruz. Çünkü kediniz hala anestezi etkisinden tam çıkamamış olabilir ve anestezi kaynaklı kusmalar yaşanabilir. Ancak kedinize veteriner hekiminizin de önerisi doğrultusunda ameliyattan 3-4 saat sonra,  kusma yoksa, küçük miktarlar halinde su verebilirsiniz. Kendisi içmiyorsa zorlamayın. Normal aktivitesine döndükten sonra bol su içtiğinden emin olun ve sık sık suyunu tazeleyin.

Kısırlaştırılan kediye ne zaman gıda verilir?

Hekiminiz aksi bir durum belirtmediyse, kediniz, ameliyattan 3 saat sonra dikkatli miktarlarda su içebilir. Kusma yoksa, 4-5 saat sonra az miktarlarda yumuşak veya sindirimi kolay gıdalar verilebilir. Eğer kediniz kendine geldiyse, hekiminiz izniyle her zaman yediği kuru mamasının çeyreği kadarını verebilirsiniz. 12 saat sonra yavaş yavaş normal besinini yemeye başlayacaktır. Başlarda iştahı az olabilir ancak 24 saat içinde iştahının başlaması beklenir. 48 saat içerisinde hala iştahı yoksa, mutlaka veteriner hekiminize danışın.

Kedilerin kısırlaştırılması onları mutsuz eder mi?

Kısırlaştırma ameliyatı, kedinin vücudundaki hormon seviyelerinin değişmesine neden olur ve bu durum kedinin davranışlarını da etkileyebilir. Ameliyattan sonraki ilk günler enerji düşüklüğü, halsizlik, sahibine çok yaklaşmama, sevdiği şeylere ilgisizlik gibi davranışlar görülebilir. Bu durumlar geçicidir. Ancak bu belirtiler uzun süre devam ederse mutlaka veteriner hekiminize danışın. 

Kediler kısırlaştırıldıktan sonra sakinleşir mi?

Evet, sakinleşebilirler. Dişi kedilerin kızgınlık dönemlerinde bağırmasına, daha hareketli ve agresif davranmasına neden olan çiftleşme davranışları ve doğurganlıkla ilgili hormonal değişiklikler kısırlaştırma sonrası kaybolur. Kısırlaştırılan erkek kediler; agresiflik, diğer kedilerle rekabet  ve dövüşme davranışlarını büyük oranda kaybeder. İşaretleme amaçlı evin farklı yerlerine idrar bırakma davranışı artık görülmez. Kedilerde çiftleşme isteği ortadan kalkar, evden kaçma eğilimi azalır ve sahiplerine daha yakın olabilirler.